İntrüziv Lüksasyon
1- Lüksasyon yaralanması tipinin ayırt edilebilmesi
2- Yaralanmadan etkilenmiş dokuları tanımlamak
3-Akut tedavinin hedeflerini tanımlamak
4- Olası komplikasyonların tipini ve sıklığını tahmin etmek
Tanımlama Ve Klinik Görünüm :
Bu tip lüksasyonda diş soket içine zorlamıştır ve kemik içindeki konuma kilitlenmiştir. Bu yaralanma alveolar soketin ezilmesi veya kırığı eşlik eder.
Klinik olarak, dişin kuronu kısalmış görünür. Dişetinden kanama vardır. Diş hareketsizdir ve perküsyon sesi yüksek ve metaliktir.
Radyografik Görünüm :
Diş periodontal ligament aralığı kısmı veya tümüyle kaybolmuş şekilde apikal yönde yer değiştirmiş görünür. Bu özellikle servikalde belirgindir. Fakat radyografik görüntü her zaman tanımlayıcı değildir. Teşhis için yüksek ankilotik perküsyon sesinin tanı koydurucu özelliği vardır.
Biyolojik Değerlendirmeler Ve Tedavi Prensipleri :
İntrüzyon, marjinal dişeti birleşimi, alveolar kemiğn zedelenmesi, PDL liflerinin kopması, sementin hasara uğraması ve pulpanın nörovasküler kaynağının kopmasını içine alan çok karmaşık bir yaradır. Dentoalveolar kompleksiyon tüm komponenlerini kapsayan ezilme yaralanması çok kapsamlı bir iyileşmesi ancak PDL’nin hasar görmediği geniş alanların varlığında olur ancak bu intrüzyon vakalarında mümkün değildir. Kemik bbu nedenle çoğunlukla PDL’nin yerini alacak ve bu ankiloz ile sonuçlanacaktır. Halihazırda, gömülmüş, dişin öncelikli olarak yerine getirilmesinin katkısı belirsizdir. Kendiliğinden veya yönlendirilmiş yeniden sürdürmenin, vakaların yaklaşık yarısında iyileşmeye götürdüğü bulunmuştur. Bununla birlikte kendiliğinden sürme, normal şartlarda ancak kök gelişimi tamamlanmamış dişlerde beklenir.
Tedavi :
Açık apeksli dişler. 16 yaşın altındaki çocuklarda, kendiliğinde sürme mümkündür ve gerçekleştiğinde en tercih edilen sonuç ortaya çıkar. 3 hafta içinde bir hareket tespit edilmezse ortodontik olarak sürdürme önerilir. Eğer kendiliğinden sürme gerçekleşmez ise ya da intrüzyon 7mm’den fazlaysa kişi, cerrahi olarak yerine getirme tercih edilebilir. İnftrasyon yada bölgesel anestezi kullanılarak diş davye ile tutulur ve kemikteki kilitlenmiş olduğu pozisyondan gevşetilir ve yeniden sürmesi için bırakılır. Alternatif olarak, pulpa nekrozu veya iltihabi rezorpsiyon meydana geldiğinde önleyici endodontik tedaviyi başlatabilmek için yararlanmadan sonraki 3 hafta içinde dişin yerine gelmesini sağlayıcı ortodontik ekstrüzyon uygulanabilir. Cerrahi lüksasyon ile ortodontik ekstrüzyon birleştirilebilir. Fakat ortodontik ektrüzyon aynı gün başlatılmamalıdır.
Kapalı apeksli dişler. Bu vakalarda, kendğinden sürme beklenmez. En kısa zamanda, diş ya ortodontik ya da cerrahi olarak pozisyonuna geri getirilmelidir. Pulpa büyük olasılıkla nekroze olacaktır ve bu durumda kısa dönem kalsiyum hidroksit ile doldurularak kök kanal tedavisi yapılması önerilir. Tedavi olarak ortodontik ekstrüzyon seçilebilir. Eğer diş tümüyle gömülmüş ise, braketin yapıştırılmasına izin vermek için kısmi yerine getirme gereklidir. Yaralanmadan sonraki 3 hafta içinde ekstrüzyon tamamlanmalıdır. Daha sonra pulpa profilaktik amaçla ekstirpe edilmelidir. Şiddetli PDL ve pulpa yaralanması nedeniyle birden fazla komplikasyon gelişebileceğinden, yaralanmadan 2 hafta, 6-8 hafta, 6 ay, 1 yıl sonra ve 5 yıl boyunca yılda bir kez yakından takip edilmelidir. Apeksi kapalı ve çok derine intrüze olmuş vakalarda, cerrahi yerine getirilme tercih edilmesi gereken bir tedavi seçeneği olarak görünmektedir. Cerrahi yerine getirme tercih edilmesi gereken bir tedavi seçeneği olarak görünmektedir. Cerrahi yerine getirme vakalarında, yırtılan dişetinin iyi adapte edilmesi ve dişin servikal bölgesinin çevresine dikilmesi çok önemlidir. Esnek bir splint yerleştirilmeli ve 4-8 hafta tutulmalıdır.
