Diş Yüzeyi Temizliği ve Kök Yüzeyi Düzleştirme
Diş Yüzeyi Temizliği ve Kök Yüzeyi Düzleştirme
Periodontal hastalığın cerrahi olmayan tedavisi diş yüzeyi temizliği, kök yüzeyi düzleştirme, restoratif tedaviler (periapikal enfeksiyon, taşkın kenarlar gibi faktörlerin düzeltilmesi) ile antiseptik ve antibiyotiklerin kullanımını kapsamaktadır.
Diş yüzeyi temizliği el aletleri (örn.orak kazıyıcılar, küretler, çapa ve keskiler) veya mekanik olarak (örn. cavitron) plağın ve diş taşının diş yüzeyinden uzaklaştırılmasıdır. Diş yüzeyi temizliği birikintilerin yer aldığı duruma göre subgingival veya supragingival uygulanır. Supragingival temizlik genelde ilk tedavi olarak tanımlanır. Lokal anestezi genel olarak gerekli değildir. Subgingival temizlik ise lokal anestezi gerektirebilir ve subgingival birikintilerin ve kök yüzeyindeki birikintilerin uzaklaştırılmasıdır. Kök yüzeyi düzleştirmede birikintilerin dışında ince bir tabaka endotoksin içeren sementin hedeflenir. Alışılagelmiş olarak büyük kütleler ultrasonik kazıyıcılarla kaldırılırken, en son subgingival olarak el aletleri kullanılır.
El aletlerinin kullanımı kişisel tercihlere bağlıdır; ancak bununla birlikte kontrollü bir güç ve güvenli parmak desteği sağlayarak çalışmak gerekir. Ultrasonik aletler daha hızlı çalışmayı sağlar; ancak düz olmayan kök yüzeyleri bırakırlar. Ultrasonik kazıyıcılar 25-40.000 devir/sn’lik bir frekansla çalışırlar. Sonik kazıyıcılar olarak bilinen diğer kazıyıcılarsa 1600-1800 devir/sn’lik bir titreşim yaparlar ve diş taşının uzaklaştırılması ve düzgün yüzey oluşturulmasında benzer etki gösterirler. Her iki tip kazıyıcıda benzer soğutucu sıvı kullanılır. Pratikte subgingival diş yüzeyi temizliği ile kök yüzeyi düzleştirme arasında belirleyici bir fark bulmak olanaksızdır, her iki teknikte de plak, diş taşı, kök sementi ve küçük miktarlarda dentin uzaklaştırılır. Bunlar tüm periodental tekniklerde temel prosedürlerdir. Cerrahi işlemlerde en önemli ayırım cerrahide tedavinin direkt görerek, kemiği şekillendirerek ve diş etinin yeniden yerleştirilip şekillendirerek yapılmasıdır.
İşlemin ağrılı olması ve titizlikle uygulandığında yorucu ve sıkıcı olabilmesi nedeniyle geleneksel olarak bir seansta anestezi altında bir yarım çene tedavi edilir. Tüm ağzın bir kerede tedavi edilebileceği de ileri sürülmüştür. Buna göre tüm ağızda kök yüzeyi düzleştirme 24 saat içinde yapılmakta ve klorheksidin ağız gargarası ile tedavi desteklenmektedir. Burada amaç bakteriyel yükü azaltmak ve diğer ceplerdeki ve oral dişlerdeki bakterilerin tedavi gören yerleri yeniden enfekte etmesini önlemektir. Son araştırmalarda tüm ağızın dezenfeksiyonu olarak tanımlanan bu işlemle, yarım çenelik tedavi uygulamasını anlamlı farklar oluşturmadığı bildirilmiştir. Başarı cep epitelinin kök yüzeyine sıkıca bağlanmış bir uzun epitelyal ataşman oluşturarak yapılmasıdır.
Dişler temizlik sonrası genel olarak lastikle ve fluorid içeren bir pat ile cilalanır. Hastalar bu işlem sonrası bakımını sağlamaları gerektikleri temiz bir ağıza sahip olurlar.
